Bütün hamdler, Allah’a (Celle ve ala) olsun! Salat ü selam Allah’ın Resulüne bütün al ve ashabına olsun! Bundan sonra, bu mektub, alem kutbu kaymakamının perverdesinden, (Allah her ikisinden razı olup, adabının inayetlerinden üzerimize nazil buyursun.) Allah yolundaki kardeşim, Allah için dostum, doğru olan alim, muhterem Molla Abdullah efendiyedir. Allah, onu temenni eylediği manevi rütbelere yüceltsin! Perverdeye olan muhabbet ve mülakatı için hasretten ve sonbaharda müzakere ettiğimiz mes´elenin sualinden haber verici mektubunuz, perverdeye ulaştı. Şimdilik o mes’elenin cevabına muvafık bir şey onun aklına gelmez ki ona göre cevabını yazıversin. Lakin tarikatta büyük esas olan birkaç kelimecikleri size yazacaktır. Onları dinle! Şöyle ki, tarikatte büyük hisse, ihlas, muhabbet ve mürşide teslim olmak esaslarından sonra salik, mürşidi tarafından kendisine telkin edilen şey’i taklid edip, ona terettüp edecek herhangi bir faydayı düşünmeden yapmasıyla meşgul olmasıdır. Hatta öyle bir faydanın düşüncesi, tarikat esaslarından hariç olan bir şeydir.

İmam-ı Rabbani, (Kuddise sirruh) El-Mebde ve El-Me’ad risalesinde sofuların tarikatından, hatta islam dininden büyük fayda, ancak kendisinde taklid ile aşk, muhabbet ahlakı daha ziyade mevcut olan kimse içindir. Çünkü, bu tarikatın medarı takliddir. Tasavvuf vatanındaki manevi hüküm, mütâbeate bağlıdır. Peygamberleri (Allah’ın salat ü selamı onlara olsun!) taklid etmek taatte onlara uymak, insanı yüksek derecelere ulaştırır. Asfiya (iç ve dışları kötülükten safi olanların) mütabeati, büyük makamlara çıkmasına sebeb olur. İşte bu fıtri vasıf Ebubekir El-Sıddık’da (Radıyallahü anh) daha ziyade oluşundan dolayı, tevakkuf etmeksizin hemen (Peygamberin) nübüvvetini tasdik etmeye acele etmiş ve Sıddıkların reisi olmuştur. Ebu Cehil’de ise, taklid ve tebeiyyet kabiliyeti çok az olduğu için, o seadete kabiliyeti olmayıp, mel’unların muktedası olmuştur.

Mürid, kemal mertebelerinden eriştiği herhangi bir manevi makama, ancak mürşidini taklid etmesindendir. Burda İmam-ı Rabbani’nin (Kuddise sirruh) buyurduğu sözleri sona erdi. Alauddin El-Attar da (Kuddise sirruh) buyurdular ki: Sadatı (tarikat ulularına) taklidederek amel yapan bir kimse, fyadadan mahrum olmayacağına hatta ona birçok faydalar hasıl olacağına dair onun zamini ve kefiliyim.

Rivayet olunur ki: mürşidlerden birisi, müridinin birisine, "Falan yere git" diye emr eder. Mürid emre uyarak sebebini sormadan gider. Geceleyin konakladığı yerde, ev sahibinin cariyesi yatağını hazırlamaya gelirken, cariyenin elinden tutup, öpeyim diye düşünürken, içinde bulunduğu odanın duvarı çatlar ve mürşidin eli görünür. Mürid korkarak kendinden geçip bayılır. Cariye dahi kaçıp gider. Mürid dönünce, şeyhi ona: İşte emrin imtisali senin imtisalin gibi olsun. Şeyh de müridin haramdan muhafazası, benim hıfz ettiğim gibi olsun! Çünkü sen hiçbir şey sormadan emre imtisal ederek gittin. Senin gördüğün gibi ben de seni haramdan muhafaza ettim.

Hülasa mürid ama gibi olmalıdır. Ama, hiç konuşmadan onu istediği yere götüren adamla gider. Hele Mevlâna Cami (Kuddise sirruh): "Aşık için, mahbubuna hizmet etmesi imkanından ne gibi büyük bir fayda olabilir." buyurmuştur. Berçok mürşidler: "Talib için hallere ve kerametlere bakmadan emr olunduğu şeyle meşgul olması layıktır. Çünkü o haller, tarikatın küçük evlat ve zayıf olan kimseleri onlarla beslenen kuru ceviz ve üzümleri kabilindendirler." demişlerdir. Öyle ise, kendisine tam iman ve ihlas hasıl olan kimseye, mezkûr haller ve kerametlerden bir şey zahir olması mümkündür.

Ey kardeşim! Sana telkin edilen şeyle meşgul ol. O şeyi kendine sevgili edin! Zira o mahbubdan sana gelmiş, ondan sadır olan her şey, velev ki az veya çirkin de olsa, mahbub olması layıktır.

Nitekim beyit:

"Hakkıyla onun (Allah’ın) kahrına ve lütfuna aşıkım. Ne şaşılacak şey ki, ben bu iki zıdda gönül vermişimdir." denilmiştir. Sonbahar mevsiminde aramızda cereyan eden ilmi mes’ele, Şafii mezhebindeki fıkıh kitablarından, Süleyman El-Cemel, Muhammed El-Remlinin, Tahrir adlı kitab üzerinde, yazdığı eserinden naklettiği tabiri şudur: "Bu faydalı bir konudur" Şöyle ki, devasız olarak üzerinde on beş sene geçen bir hakkın davası, kadılarca bakılmaz. Zira iş başındaki zat, kadıları öyle bir davaya bakmaktan men ettikleri için, davacı, nezdinde o davayı açmaya yetkili bir kadı bulamaz. Şafii alimlerinden Ziyadi Remliye mütabeatten böyle fetva vermiştir. Burada Muhammed El-Remlinin Tahrir kitabının ibaresi hakkındaki beyanı sona erdi.

Bundan anlaşılıyor ki: mezkûr davanın dinlenmemesi, hukuken sakıt olduğu için değil, ancak öyle bir davaya bakacak bir kadının bulunmaması demektir. Nitekim mezkûr kitabın aynı sayfasının birkaç satırlardan sonra, bu mana sarahaten ifade edilmiş demiş ki: "Bu konuya ait daldır." Şafii mezhebinde muteber kavle göre, muhakkem (hasımlar, kendi davalarına bakmak üzere, aralarında hakem olarak seçtikleri kimse)

Dinde müctehid ise, tahkimi (hakem edinmesi) caizdir müctehid değilse, hükmü şer’an geçerli olan kadının bulunmadığı şartıyla, zaruri kadı gibi tahkimi caizdir. Yoksa imam (iş başındaki zat) bazı mes’eleler hususunda, kadıyı hüküm vermekten veya bu zamanda olduğu gibi, imam onu davasız olarak üzerinde onbeş sene geçen bir hakkın davasına bakıp, hüküm vermekten men edince, hasımlar, kadının men edildiği hukukun davasına bakıp, hüküm vermesi için, aralarında bir kimseyi hakem edinmeleri caizdir. Çünkü o hükme nisbeten, hakiki kadı azl olunmuş olup, kadının hakikatta mevcut olması demektir. Burada Süleyman El-Cemel kitabında, Tuhfetül Muhtaç kitabının haşiyesi olan İbni Kasım kitabından naklen ibaresi sona erdi. Size nezdinizde bulunana ve Mustafa’ya (Sallallahu aleyhi ve sellem) tabi olana selam olsun. O sünnet sahibnin al ve ashabının üzerine salat ü selam ve sena olsun.

Bundan sonra matlub olan şey perverdeye bedelen, Gavs-ı A’zam’ın (Radıyallahü anh) türbesini ziyaret edip onun için istimdat etmenizi, sizin el’an halinizi (mutluluğu, devamı olsun) Seyyid Ali’nin durumunu perverdeye bildirmenizdir. Vesselam.