Hamd o Allah’a olsun ki, habibi olan Muhammed’in mütabeatiyle kendini boyatan kimseyi sevmiştir. Allah ona (Habibine), al ve ashabına salat ü selam eylesin!

Bundan sonra bu mektub alem kutbu kaymakamının (kuddise sirruh) perverdesinden, manevi ilallah seyr-i makamından sonra fillah, daha sonra billah ve meallah (**) manevi makamlarda seyr eden (hareket eden) açıkta muhabbet, ünsiyyet, mefharet ve manevi makamlar sahibi iyilerin efendisi Peygamber’in mütabeatiyle kendini boyamış olan efendimiz Şeyh Abdülkadir’in (Kuddise sirruh) ev halkınadır. Perverde, sıhhat ve selamet bakımından durumunuzu sorar, Gavs-ı azam (kuddise sirruh) ile Üstadı Azam’a (Radiyallahü anh) mütabeatinizin istikametinden sorar. Çünkü, onların yolunda gitmek, onların ahlaki ile muttasıf olmak, amellerin en alası ve amellerin son dereceleridir. Çünkü ikisinin de yolları, fakirlikte, zenginlikte, sıkıntı ve bolluk zamanında iki cihanın efendisinin yoluna mütabeat etmekle, ilahi cezbe ve ebedi muhabbettir. Bu vasıfla muttasıf olana ve mutlu. Pişmanlık bununla muttasıf olmayan kimseyedir.

(**) Diyaüddin Hazret (Kuddise sirruh) bu tabirleri ile tasavvuftaki manevi seyrlerin bazı kısımlarına işaret eder. Seyr, lügatte hareket etmek demektir. Tasavvufta, cismi hareket olmayıp manevi ilmin ilerlemesi manasınadır. Birçok kısımları vardır. Şöyle ki, seyr-i ilellah: Salik en aşağı ilimlerden başlayıp yüksek manevi ilimlere ilerlemesi, durmadan yükselip mahluklara ait şeyleri bildikten sonra Allah’ü Teâlâ’nın ilmine kadar varılır. O zaman kâinatın ilmi unutulur. Bu halete fanilik denir.

Seyr-i fillah: Allah’ü Teâlâ’nın isimleri, sıfatları, tenzihat mertebelerindeki ilmin azar azar aşağı bilgilere inilir. Böylece bütün vacib ilminin mertebeleri unutulur.

Seyr-i anillahli-billah ve ilellah: Bu da ilmin hareketi olup yüksek bilgilerden azar azar aşağı bilgilere inilir. Böylece bütün vacib ilminin mertebeleri unutulur.

Seyri-i eşya: Birinci seyrin mertebesinde unutulan eşyanın bütün ilimleri tedricen (azar azar) hasıl olmasından ibarettir.

Seyr-i ilellah – seyr-i fillah mertebeleri: Vilayet makamını elde etmek içindir. Zira tasavvuf ehli nezdinde fena ve beka demektir. Üçüncüsü, dördüncüsü ise, halkı doğru yola davet etmek içindir. Bu makamlar, peygamberlere (Aleyhimüsselam) mahsustur. Onların izlerinde olanlara bunlardan bir pay vardır.

İmam-ı Rabbani’nin (Kuddise sirruh) Işık Kitabevi’nde basılan mektubatının 144. mektubu.

Şiir:

"Aşk, muhabbetten payı olmadığı halde hayatını boşa harcamış olan kimse, nefsi üzerine ağlasın."

Hele sadatın yakın adamları ve ev halkı olan kimselere aşağı dünyaya kıymet vermeyerek, onu arkalarına bırakıp külliyetleriyle Allah’ın Habibi olan Peygamber’e, Allah onun, alinin ve sahabesinin üzerine salat ü selam eylesin. Mütabeat etmeleriyle Allah’a yönelmeleri yakışır.

Gerçi, şimdilik molla Muhammed Selim’in bu tarafa geldiğinden dolayı yalnız kalmışsınız. Fakat bundan sonra, Allah size neşe verecektir. Zira perverde, onun hakkında zan ettiği şeyin en tamam bir şekilde açıkça tahakkuk etmesini ve onu güzel bir şekilde yetirmesini, onun ve sizin maksudunuz olan iyi emelinizi kat kat eylemesini Allah’tan (Celle ve ala) diler.

Allah etmesin! Size bir sıkıntı hasıl olsa da ona önem vermeyin! Çünkü o (Muhammed Selim) sevgilinin (Allah’ın) yolunda çalışmaktadır ve o yolda sıkıntı yoktur. Cihetinizden de gönlü rahat olduğu için, ecirde siz de ona ortaksınız. Hizmetinin gevşekliğine sebeb olup da onu üzecek bir haberi kendisine göndermediğiniz için de bu fakir dahi sizden razıdır. Belki sizden bu tarafa gelen herhangi bir kimse, en iyi şekilde ahvalinizden haber verir. İşte Muhammed Selim nisbet tahsil etmesini, eski eseriniz kayıp olmaması için, sizden ayrılmasını istediğiniz anlaşıldı. Sizde mevcut olan bu gayret ve tarikat nisbeti için, şiddetle yakınmanızdan dolayı, bu fakirin size karşı sevk ve muhabbeti, ziyadeleşti. Allah’tan (Celle ve ala) üzerinize manevi feyzin hasıl olmasını taleb etti. Seyda’nın (Radiyallahü anh) himmetlerinden, son iltifatını size diledi. İnşallah Teâlâ yakında Muhammed Selim’le sevineceksiniz. Büyük ve küçüklerinize selam olsun. Perverde Muhammed Şirin ile kardeşinin gözlerinden öper. Şeyh Seyyid, Molla Hüseyin ile bütün dost ve müridlere selam eder, sizden ve onlardan dua diler. Allah ona (Efendimize), aline, ashabına, zevcesine ve zürriyetine salat ü selam eylesin!