|
||
|
Ten kafese benzer. Girenlerin, çıkanların, insanla
dostluk edenlerin aldatmasıyla can bedende dikendir. Bu, “Ben senin sırdaşın
olayım” der. Öbürü “Hayır, senin akranın, emsalin benim” der. Bu der ki: “Varlık âleminde güzellik fazilet, iyilik ve
cömertlik bakımından senin gibi hiçbir kimse yok.” Öbürü der ki: “İki cihan da
senindir. Bütün canlarımız senin canına tabidir.” O da, halkı, kendisinin
sarhoşu görünce kibirlenir, elden, avuçtan çıkmağa başlar. Şeytan onun gibi
binlerce kişiyi ırmağa atmıştır! Dünyanın lütfetmesi ve yaltaklanması, hoş bir lokmadır,
ama az ye. Çünkü ateşten bir lokmadır! Ateş gizlidir, zevki meydanda. Dumanı
sonunda meydana çıkar. Sen “Ben o medihleri yutar
mıyım? O, tamahından methediyor. Ben, onu anlarım” deme! Seni metheden, halk
içinde aleyhinde bulunursa onun tesiriyle gönlün, günlerce yanar. Onun; mahrumiyetten senden umduğunu elde edemeyip ziyan
ettiğinden dolayı aleyhinde bulunduğu halde, O sözler, gönlüne dokunur, onun
tesiri altında kalırsın. Medihten de bir ululuk
gelir, dene de bak! Medihin de günlerce tesiri
altında kalırsın. O medih canın ululanmasına,
aldanmasına sebep olur. Fakat bu tesir, zahiren görünmez, çünkü methedilmek
tatlıdır. Kınanmak acı olduğundan derhal kötü görünür. Kınanmak, kaynatılmış
ilaç ve hap gibidir; içer, yahut yutarsa uzun bir
müddet ızdırap ve elem içinde kalırsın. Tatlı yersen onun zevki bir andır, tesiri öbürü kadar
sürmez. Zahiren uzun sürdüğü için de tesiri, gizlidir. Her şeyi, zıddıyla anla!
Medhin tesiri, şekerin tesirine benzer; gizli tesir
eder ve bir müddet sonra vücütta deşilmesi icab eden bir çıban çıkar. Nefis çok övülmesi yüzünden firavunlaştı. Alçak gönüllü,
hor, hakir ol; ululuk taslama! Elinden geldikçe kul ol, sultan olma! Top gibi
zahmet çekici ol, çevgan olma! Yoksa;
senin bu letafetin, bu güzelliğin kalmayınca o, seninle düşüp kalkanlar, senden
usanırlar. Evvelce seni aldatıp duranlar, o vakit seni görünce
“Şeytan” adını takarlar. Seni kapı dibinde görünce hepsi birden “Mezarından
çıkmış hortlak” derler; Genç oğlan gibi. Ona önce Allah adını takarlar, bu
yaltaklıkla tuzağa düşürmek isterler. Fakat kötülükle adı çıkıp da zaman
geçince bu kötülükte sakalı çıkınca; artık ona yaklaşmaktan Şeytan bile utanır. Şeytan, adamın yanına bir kötülük için gelir; senin
yanına gelmez. Çünkü sen Şeytan’dan da betersin. Şeytan, sen insan oldukça
izini izler, ardından koşar, sana şarabını tattırırdı. Ey bir işe yaramaz adam! Şeytan huyunda ayak direyip
şeytanlaşınca senden Şeytan da kaçmaktadır. Eteğine sarılan kimse de, sen bu
hale gelince senden kaçar! |